İletişim ve Konuşma Adabı

ADAP VE NEZAKET

İnsanlar arasındaki iletişimi sağlayan en temel yol konuşmadır. Konuşma insanların duygu ve düşüncelerini aktarmalarını, sevinç ve üzüntülerini paylaşmalarını sağlar. Konuşmak ve iletişim kurmak aynı zamanda bir ihtiyaçtır. Ailemizle, arkadaşlarımızla, öğretmenlerimizle, akrabalarımızla ya da çevremizdeki insanlarla konuşmak isteriz. Konuşurken kullandığımız ifadeleri, ses tonumuzu, hareketlerimizi doğru seçersek kendimizi daha iyi anlatabiliriz. İnsanları kırmadan, onlara değer verdiğimizi hissettirerek konuştuğumuzda onlar üzerinde daha çok etkili oluruz. Bu nedenle çevremizle iletişimimizde konuşma üslubumuza ve konuşma adabına uygun davranmamız gerekir.

Konuşma adabına uygun davranmanın ilk şartı doğru sözlü olmaktır. Konuşmalarımızda yalandan uzak durmalı, dürüstlükten vazgeçmemeliyiz. Hz. Muhammed (s.a.v.) Müslümanı, “Dilinden ve elinden diğer Müslümanların güvende olduğu kimsedir.” şeklinde tanımlayarak doğru sözlü ve güvenilir olmanın önemine işaret etmiştir. Bizler de konuşurken kırıcı ve incitici tarzda konuşmamalı, kötü sözden ve kötü ifadelerden uzak durmalıyız. Konuşurken ifadelerimizi karşımızdaki kişinin anlayacağı şekilde seçmeliyiz. Bu şekilde konuşmak yanlış anlaşılmayı önler. Hz. Aişe (r.a.), Hz. Muhammed’in (s.a.v.) herkesin anlayabileceği şekilde açık konuştuğunu söylemiştir. Konuşurken sözü fazla uzatmamak ayrıca anlaşılmayacak kadar da kısa tutmamak gerekir. Böylece karşımızdaki kişilerin sıkılmadan bizi dinlemelerini sağlamış oluruz.

Toplum içinde gizli konuşmalar yapmak nezaket kurallarına uygun değildir. Hz. Muhammed (s.a.v.) “Eğer bir yerde üç kişi iseniz, kalabalığa karışmadıkça ikiniz ötekini bırakarak gizli bir şey konuşmasın. Çünkü bu, onu üzer.” buyurarak bu konuda Müslümanları uyarmıştır.

Günümüzde internet ve sosyal medya, insanlar arası iletişimde oldukça önem kazanmıştır. Bu iletişim kanalları hem uzaktaki kişilerle iletişim kurmayı hem de çok geniş kitlelere ulaşmayı sağlamaktadır. Sosyal medya sayesinde iletmek istediğimiz bir mesajı ya da paylaşmak istediğimiz bir bilgiyi kolaylıkla insanlara ulaştırabiliriz. Ancak internet ve sosyal medyanın bize sağladığı imkânları adab kurallarına uygun bir şekilde kullanmamız gerektiğini de unutmamalıyız.

Sosyal medyada paylaştığımız bilgilerin mahremiyeti zedeleyecek nitelikte olmamasına dikkat etmeliyiz. Kullandığımız ifadeleri doğru seçmeli, dil kurallarına uygun şekilde yazmalıyız. Aynı zamanda paylaştığımız bilgilerin doğruluğundan emin olmalıyız. Yalandan, kötü söz ve iftiradan sakınmalıyız. İnsanları incitecek davranışlardan uzak durmalıyız. Günlük hayatta uygun olmayan davranışlardan sosyal medyayı kullanırken de kaçınmalıyız. Sosyal medyada geçirdiğimiz zamanın aşırıya kaçmamasına da dikkat etmeliyiz. Allah’ın (c.c.) her zaman ve her yerde bizi gördüğünü hiçbir zaman unutmamalıyız.